YABANCI CİSİMLER VE İLK YARDIM

[Oguzhan_16]

Kulakta yabancı cisim: Kulağa kaçan cisimler genellikle kulağın S şeklindeki kulak yolunu izleyerek kulak zarına ulaşır. Kulağa kaçan cisimler arasında en sık olanı hububat tanesi, nohut, küçük taneli taş, kum, böcek vb. dir. Kulağa kaçan yabancı cicim için ilk yardımın yapılabilmesi için öncelikle kaçan cismin ne olduğunun belirlenmesi gerekir. Daha sonra kaçan cisme uygun ilk yardım uygulanır. Kulağa kaçan cismin ne olduğunun belirlenmesi sırasında heyecana kapılmadan sakin olunmalıdır. Kulağa böcek kaçtığında kulaktan böceğin vızıltı sesi gelir. Vızıltı sesinin duyulmasıyla, kulağa böcek kaçmasından yapılacak ilk yardım uygulanır. Kulağa kaçan böcek vızıltıları şiddetli ağrı yaptığından önce böceğin öldürülmesi gerekir. Bu iş için kulağa zeytinyağı, gliserin, rivanol vb. maddeler kulaktan dışarıya taşıncaya kadar damlatılır. Kulağa böcek kaçmasında böceğin hareketini artıracağından, su damlatılmaz. Kulağa damlatılan sıvıların etkisiyle böcek öldüğünde vızıltı kesilir. Böceğin ölmesinden sonra baş yana eğilerek böceğin kulağa damlatılan sıvıyla birlikte dışarı çıkması sağlanır.

Kulağa buğday, nohut vb. maddeler kaçtığında, böceği çıkarmak için uygulanan ilk yardım yapılmamalıdır. Böceği kulaktan çıkarmak için kullanılan sıvılar hububat, tanelerinin şişmesine neden olur. Dolayısıyla şişen tanelerin kulaktan çıkması çok zordur. Bu nedenle kulağa hububat taneleri kaçtığında kulağın üzerine temiz bir bez örtülerek zaman kaybetmeden sağlık kuruluşuna ulaştırılır. Kulağa kaçan yabancı cisimleri, sivri uçlu tel, toka, iğne, kalem vb. şeylerle çıkarmaya uğraşılmamalıdır.

Burunda yabancı cisim: Buruna yabancı cisim kaçması genellikle çocukların oyun oynamaları sırasındam meydana gelir. Burnuna yabancı cisim kaçan kişi ağızdan solunum yapmalıdır. Daha sonra burnuna yabancı cisim kaçan kişiye kuvvetlice burnu sümkürtülür. Eğer cisim çıkmazsa sivri uçlu bir şeyle çıkarmaya çalışmadan kişi en yakın sağlık kuruluşuna götürülerek gerekli tedavi yaptırılır.

Boğazda yabancı cisim: Boğaza kaçan yabancı cisim kılçık vb. ise ve de gözle görülüyorsa cımbızla alınabilir. Eğer boğaza kaçan cisim görülmüyor, aynı zamanda da kişinin soluk almasını engelliyorsa kişide morarma meydana gelir. Bu durumda hasta yere yatırılarak yan çevrilmeli ve iki omuz arasına kuvvetlice 5-6 kez vurularak yabancı cismin çıkması sağlanmalıdır. Çocukların boğazına yabancı bir cismin kaçması durumunda ayaklarından tutulup kaldırılır veya olduğu gibi dize yatırılır. Bu durumda iken çocuğun sırtına basınç uygulanır ve öksürmesi sağlanarak yabancı cismin aşağı doğru kayarak çıkması sağlanır. Boğaza kaçan cisimlerin şişerek tehlike oluşturacağı hesaba katılarak hasta sağlık kuruluşlarına götürülmelidir.
Gözde yabancı cisim ve ilk yardım: Göze yabancı cisim kaçtığında göz ovulmamalıdır. Göz kapakları açılmayarak gözyaşı işe dışarı çıkması sağlanabilir. Gözyaşıyla dışarı çıkmayan yabancı cisim ucu ıslatılmış temiz bir mendil kullanılarak göz pınarına gelmesi sağlanır. Daha sonra göz pınarından yavaşça dışarı çekilerek çıkması sağlanır. Bu sırada göz kapakları aşağı ya da yukarı çekilerek yardımcı olunur. Yabancı cisim üst göz kapağının bulunduğu yerde ise bir kibrit çöpü göz kapağının üzerine konularak ters çevrilir ve katlanması sağlanır. Böylece yabancı cisim daha iyi görülür ve çıkarması daha kolaydır. Bütün bu işlemlere rağmen yabancı cisim gözden çıkarılmaz ise üzeri bir bezle örtülerek yada kapatılarak en yakın sağlık kuruluşuna götürülmelidir.

Yabancı cisim yutulması: İğne, çivi vb. sivri uçlu cisimlerin yutulması durumunda kişiye haşlanmış patates veya ekmek içi yedirilerek zaman geçirilmeden sağlık kuruluşuna götürülmelidir. Düğme, para gibi maddelerin yutulmasında endişe edilmemelidir. Bu maddeler dışkı ile birlikte kendiliğinden çıkar. Ancak yine de kişinin sağlık kuruluşuna götürülmesinin oldukça yararı vardır. Çocuklarda yutulan yabancı cismin soluk borusuna kaçma ihtimali söz konusudur. Bu amaçla çocuğun solunumu izlenmeli ve olumsuz bir durumun oluşacağı düşünülerek sağlık kuruluşuna götürülmelidir.