TÜRK EDEBİYATININ İLKLERİ

[boewulfs]

- Edebiyatımızda noktalama işaretini, ilk kez Şinasi 'Şair Evlenmesi'nde kullanmıştır.
- Edebiyatımızda ilk çeviri roman, Kamil Paşa'nın yaptığı Telemak'tır.
- Edebiyatımızda ilk roman,Taaşşuk-u Talat-ı Fitnat'tır.
- Edebiyatımızda ilk köy romanı,Nabizade Nazım'ın "Karabibik"adlı eseridir.
- Edebiyatımızdaki ilk realist romancı Recaizade Mahmut Ekrem'dir.
- Edebiyatımızdaki ilk realist roman Araba Sevdası'dır yazarı Recaizade Mahmut Ekrem'dir.
- Edebiyatımızda ilk edebi roman,Namık Kemal'in "İntibah"adlı eseridir.
- Edebiyatımızda ilk psikolojik roman,Eylül'dür(Mehmet Rauf)
- Edebiyatımızda ilk tarihi roman,Namık Kemal'in "Cezmi"adlı eseridir.
- Edebiyatımızda ilk kadın romancı Fatma Aliye'dir.
- Edebiyatımızda ilk makaleyi Şinasi yazmıştır.(Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi)
- İlk tiyatro Şinasi'nin Şair Evlenmesi'dir.
- Edebiyatımızdaki ilk pastoral şiir A.Hamit Tarhan'ın Sahra adlı şiiridir.
- Edebiyatımızdaki ilk psikolojik roman denemesi Nabizade Nazım'ın Zehra adlı eseridir.
- Edebiyatımızda çoçuklar üzerine yazılmış ilk eserler Nabi'nin Hayriye'si ve Sümbülzade Vehbi'nin Lütfiye'sidir.
- Edebiyatımızdaki ilk eleştirmen Namık Kemal'dir.
- İlk çoçuk yayınımız ise Eftal ve Mümeyyizdir.(1869)
- Türk Edebiyatı'nda bilinen ilk çocuk gazetesi Çocuklar İçin Mümeyyiz'dir.
- Aşık Veysel ilk olarak A.Kutsi Tecer tarafından Türk halkına tanıtılmıştır.
- Hazine-i Evrak ilk edebiyat dergimizdir.
- Türk Edebiyatı'nda iç monolok tarzı yazılmış ilk roman Bir Düğün Gecesi'dir.(A.Ağaoğlu)
- Türk Edebiyatı'nda yayınlanmış ilk öykü kitabı Emin Nihat Tarlan'ın Müsameratname'dir.(1872)
- Türk Edebiyatı'nda mensur şiir yazımı ilk defa Halit Ziya ile başlar.
- Türk Edebiyatı'nda post-modern tarzda eser veren ilk yazarımız Oğuz Atay'dır.(Tutunamayanlar)
- Türk Edebiyatı'nda batıdan yapılan ilk fabl çevirisi Şinasi tarafından yapılmıştır.
- Türk Edebiyatı'nda yazıya geçirilen ilk masallar Billur Köşk Masalları'dır.
- Türk masalları ilk defa yurt dışnda 16.Lui döneminde Fransa'da yayınlanmıştır.
- Türk masallarını ilk defa derleyen İ.Kunoş adlı Macar bilim adamıdır.
- Divan Edebiyatı'nın ilk şairi Hoca Dehhani, son şairi ise Şeyh Galip'dir.
- İlk yerli çizgi roman, Türk Kahramanı Köroğlu'dur.(1953)
- Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske'dir.(1943)
- Dünyada ilk özgün çizgi roman New Fund'dur.(1935)
- Dünyada ilk özgün çizgi macera hikayesi Dick Tracy'dir.(Chester Gould)
- Dünyada ilk kez resimle yazıyı birleştiren,konuşma balonları hazırlayan ressam William Hogarth'tır.(1697-1908)
- Beyanname ile yayın hayatına giren ilk edebiyat topluluğu Fecr-i Ati'dir.
- Cumhuriyet sonrası ilk beyanname yayınlayan edebi topluluk Yedi Meşaleciler'dir.
- Yahya Kemal bütün şiirlerini aruzla yazmıştır ,yalnız Ok şiiri hece vezni ile yazmıştır.
- Kutatgu Bilik ilk Türk dünyası ansiklopedisisidir.
- İlk yerli çizgi roman Türk Kahramanı Köroğlu'dur.
- Ülkemizdeki ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske'dir.
- Batılı tekniğe uygun ilk ilk roman Aşk-ı Memnu'dur.
- Aruzla yazılan ilk manzum tiyatro eseri Eşber'dir.(A.Hamit Tarhan )
- Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri Binnaz'dır.(Y.Ziya Ortaç)
- İlk bibliyoğrafya Keşfiz-Zünun'dur.(K.Çelebi)
- İlk hatıra kitabı Babürname'dir.(Babürşah)
- İlk hamse yazarı Ali Şir Nevai'dir.
- Edebiyatımızdaki ilk antoloji Harabat'tır.(Z.Paşa)
- Edebiyatımızdaki ilk atasözleri kitabı Durub-ı Emsal-i Osmaniye'dir.(Şinasi)
- İlk mizah dergisi Diyojen'dir.(Teodor Kasap)
- Edebiyatımızdaki ilk hikaya kitabı Letafet-i Rivayet'tir.(A.Mithat)
- Basılan ilk küçük hikaye kitabı Küçük Şeyler'dir.(S.Sezai,ilk gerçekçi hikaye)
- Edebiyatımızdaki ilk fıkra yazarı Ahmet Rasim'dir.
- Bilinen ilk Türk yazarı Yollug Tigin'dir.
- İlk siyasetname eseri Kutadgu Bilig'tir.
- İlk mensur şiir yazarı R.Mahmut Ekrem'dir.
- İlk sözlük kitabımız Divan-i Lügatit Türk'tür.(Kaşkarlı Mahmut)
- İlk sosyolog Ziya Gökalp'tir.
- İlk edebi tartışma Ziya Paşa ile Namık Kemal arasında olmuştur.
- Ülkemizdeki ilk müslüman kadın tiyatrocu Afife Jale'dir.
- Edebiyatımızdaki ilk çağdaş roman Mai ve Siyah'tır.(Halit Ziya)
- Dünyada bilinen en eski destan Gılgamış'tır.
- Dünyadaki ilk kadın romancı Afraben'dir(Afrahat)
- Dünya edebiyatındaki ilk realist roman Madama Bovary'dir.
- Türk Edebiyatı'ndaki ilk deneme yazarı Nurullah Ataç'tır.
- İlk tezkiremiz Mecalis'ün Nefais'tir.(A.Şir Nevai'dir)
- İlk mizah gazetemiz Diyojen'dir.(N.Kemal)
- İlk matbaada basılan ilk kitabımız Vankulu Lügati'dir.
- Türkler'in kullandığı ilk alfabe Göktürk Alfabesi'dir.
- İlk edebi topluluk Servet-i Fünun'dur.
- İlk divan sahibi sanatçımız Yunus Emre'dir.
- Türk şiirinin en eski lirik şiir örneği Aprın Çar Tigin'dir.
- Nobel edebiyat ödülünü ilk kez İsviçre kazandı.
- Türkçe'nin ilk gramer kitabını Baskakov yazmıştır.
- Aydınlar arasında heceyi ilk kez deneyen sanatçı M.Emin Yurdakul'dur.
- Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan sanatçımız M.Emin Yurdakul'dur.
- Serbest müstezatı aruzla deneyen ilk şairimiz Tevfik Fikret'tir.
- Şiirde noktalam işaretini ilk kez kullanan Servet-i Fünun sanatçısı Tevfik Fikret'tir.
- Divan Edebiyatı'nın Sebk-i Hindi tarzını ilk temsilcisi Naili'dir.
- Edebiyatımızda serbest vezni ilk kez Nazım Hikmet kullanmıştır.(1929)
- Edebiyatımızda anjabmanı ilk kez Tevfik Fikret kullanmıştır.
- İlk Türkçe gazete 1831'de kurulan Takvim-i Vaka'dır.
- İlk Türkçe özel gazete 1860'da kurulan Tercüman-ı Ahval'dır.
- İlk Nobel Edebiyat Ödülü alan ilk Müslüman yazar Necip Mahfuz'dur.(Kayra)
- Dünyada bilinen en uzun destan Kırgızlar'ın Manas Destanı'dır.
- En uzun ömürlü edbiyet dergimiz 1933 yılında çıkmaya başlayan Varlık Dergisi'dir.
- Türkiye'de lügat sözlük hakkında yazılan ilk lügat Bir Lügat Bulamadım'dır.(M.Doğan