BÖCEK VE HAYVAN ISIRMALARINDA İLK YARDIM

[Oguzhan_16]

Arı sokmalarında ilk yardım: Arı sokmaları çok sık rastlanılan bir durumdur. Arı genellikle soktuğu yerde iğnesini bırakır. Dolayısıyla yapılacak ilk uygulama, arının iğnesini çıkarmak olmalıdır. Daha sonra arının sokarak şişlik ve kızarıklık oluştuğu yer amonyaklı ya da karbonatlı suya batırılmış bir bezle silinerek pansuman yapılmalıdır. Eğer karbonat ve amonyak yoksa soğan, sarımsak veya maydanoz arının soktuğu yere konabilir. Arı sokmalarında en tehlikeli durumlardan birisi ağız içi veya dilin arı tarafından sokulmasıdır. Bu gibi durumlarda ağız içi tuzlu su veya karbonatlı suyla gargara yapılmalıdır. Ağzından ya da dilinden arı sokan kişinin durumu dikkatle izlenmelidir. Şişme eğilimi yüksekse derhal sağlık kuruluşuna götürülmelidir. Aksi taktirde solunum yolu tıkanarak ölüm meydana gelebilir.

Böcek sokmalarında ilk yardım: Bazı örümcek ve kene gibi böcekler insanları ısırarak zehirlenmelere neden olurlar. Özellikle bazı örümcek türleri ağır zehirlenmelere neden olur. Bu tür böceklerin insanları sokmasıyla şiddetli bir ağrı oluşur. Karın kaslarında sertleşme, bulantı, kusma, terleme, yüksek ateş vb, durumlar meydana gelir. Böcek sokmalarında uygulanacak ilk yardım; Böceğin soktuğu bölgeye amonyak, karbonatlı su, permanganat veya sirke aynı amaçlarla kullanılır. Böceğin soktuğu yerin biraz üzeri eşarp ve kravat, mendil vb. şeyler kullanılarak bağlanır. Böceğin soktuğu kol, bacak gibi organlar hareket ettirilemez. Böcek sokan kişiye sıcak banyo yaptırılarak kasların sertleşmesi önlenir. Böcek sokan kişinin durumu izlenerek gerekirse en yakın sağlık kuruluşuna sevk edilmelidir.
Akrep sokmasında ilk yardım: Akrep sokmaları bağ ve bahçe işleriyle uğraşanlarda sık görülür. Akrebin zehir'i kuyruğun son halkasında bulunur. Akrep, kuyruğunun son halkasında bulunan zehir'i buradaki iğnesiyle soktuğu insana akıtır.Bunun sonucunda da çok tehlikeli olan akrep zehirlenmesi meydana gelir. Akrep tarafından sokulan yerde şişlik ve kızarıklık oluşur. Bununla birlikte akrep sokmalarında şiddetli ağrı oluşur. Akrep zehirinin kana karışarak vücuda yayılmasıyla bulantı, kusma, kramplar, solunum yetmezliği vb. durumlar oluşur. Akrep sokmalarında aşağıda belirtildiği gibi ilk yardım uygulamaları yapılmalıdır.

Akrebin soktuğu yerin biraz altından ve üstünden boğucu sargı uygulanarak zehirin vücudun diğer kısımlara yayılması önlenir. Akrebin soktuğu yerin biraz üzerinden genişliği ve derinliği 0,5 cm kadar olan çapraz şekilde kesikler yapılır. Bu iş için kullanılan bıçak veya kesici alet ateşten geçirilerek sterilize edilmelidir. Kesilen yerden kan akıtılması sağlanır. Ağrıyı hafifletmek için sokulan ve kesilen yere karbonat bulamacı konulabilir. Ayrıca sokulan yer amonyakla yıkanır. Bu iş için potasyum permanganat da kullanılabilir. Şoka karşı önlem alınır. Akrep sokmasından kesin tedavi akrep serumu ile olduğundan hasta en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırılmalıdır.

Yılan sokmasında ilk yardım: Yılanların zehirleri bir kese içinde üst çenelerinde yer alır. Yılan bir kişiyi ısırdığı zaman zehirini dişleriyle açtığı yaraya akıtır. Yılan ısıran kişide ısırılan yerde morarma ve şişme görülür. Zehirin vücuda yayılmasıyla baş ağrısı, nefes darlığı, yorgunluk, uyuşukluk, bulantı zayıf ve hızlı nabız vb. durumlar oluşur. İlerleyen durumlarda şok ve ölüm meydana gelebilir. Yılan ısırmalarında aşağıdaki ilk yardım basamakları uygulanır.
Yılan genellikle kol veya bacağı ısırdığından ısırılan yerin biraz üstünden ve altından boğucu sargı uygulanır. Yılan ısıran kişi fazla hareket ettirilmemelidir. Akrep sokmasında olduğu gibi yılan ısırıklarında da uygun şekilde kesikler yapılarak kan akıtılır. Kesilen yer, ağzında yara olmayan bir kişi tarafından emilerek tükürülmeli. Kesilen yeri emeecek kişi bu işleme başlamadan önce varsa ağzını zeytinyağı ya da başka bir sıvı ile çalkalarsa zehirin ağız mukozasına zarar vermesi önlenir. Eğer yılan boğucu sargı yapılamayacak bir yeri sokmuş ise boğucu sargı dışındaki diğer uygulamalar yapılır. Hasta yılan serumu uygulanmak üzere en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırılır.

Köpek ve benzeri hayvan ısırmalarında ilk yardım: Köpek, kedi, fare gibi hayvan ısırıklarında en tehlikeli durum kuduz mikrobunun insanlara bulaştırılmasıdır. Kuduz hastalığı, gerekli tedbirlerin zamanında alınmaması durumunda kesin olarak ölümle sonuçlanır. Bu amaçla kedi, köpek vb. hayvan ısırıklarında; Isırılan yer bol sabunlu suyla yıkanmalıdır. Isırılan yerde oluşan yaraya bol miktarda tentürdiyot sürülür. Tentürdiyot yarayı açarak kanamasını sağlar. Dolayısıyla mikrobun kanla birlikte dışarı akması sağlanır. Yaranın üzeri temiz bir gazlı bez ile kapatılarak hasta en yakın sağlık kuruluşuna sevk edilir. İnsanı ısıran hayvan mecbur kalmadıkça öldürülmeden inceleme yapılması için kapalı bir yerde tutulur. Hayvanı canlı yalamak mümkün değilse başı zedelenmeden öldürülmelidir. Kuduz teşhisi için hayvanın beyni incelenir.