GEBELİK DÖNEMİNDE GÖRÜLEN SORUNLAR

[Oguzhan_16]

Gebelik döneminde bazı noktalara dikkat edildiğinde sağlıklı bir gebelik dönemi geçilir. Ancak bazen gebe anneler, gebelikte dikkat edilecek kurallara uymayarak hem kendi sağlığını hem de bebeğin sağlığını tehlikeye atmaktadır.
Gebelik sırasında sorun oluşturacak bazı durumları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.

Tehlikeli gebelikler: Çeşitli nedenlerden dolayı tehlikeli gebelik meydana gelir. Tehlikeli gebeliğin oluşmasına neden olan durumlardan bazılarını şöyle açıklayabiliriz;

+ 17 yaşından küçük 35 yaşından büyük annelerin gebelikleri,
+ İlk gebelikler ile dördüncü gebelikten sonraki gebelikler,
+ Önceden ölü doğum ve düşük yapan annelerin gebelikleri,
+ Önceden sezaryenle doğum yapan annelerin gebelikleri,
+ Herhangi bir rahatsızlık nedeniyle önceden karından ameliyat olan annelerin gebelikleri,
+ Kalp, böbrek, yüksek tansiyon gibi hastalıkları olan annelerin gebelikleri,
+ Doğum kanalında darlık olan annelerin gebelikleri,
+ Daha önce gelişim bozuklukları olan bebek doğurmuş olan annelerin gebelikleri,
+ Gebelik sırasında kızamıkçık ve toksoplazmozis gibi hastalıklar geçiren annelerin gebelikleri,
+ Doğum aralığı bir yıldan az olan annelerin gebelikleri,
+ Kan uyuşmazlığı olan annelerin gebelikleri ( Babanın Rh (+), annenin Rh (-) olup Rh (+) bebeğe gebe kalındığında),
+ İkiz, üçüz gibi çoğul gebeliği olan annelerin gebelikleri,
+ Yumurtalık ve rahimlerinde kitle olan annelerin gebelikleri,
+ Kansızlık durumu olan annelerin gebelikleri tehlikelidir.

Gebelikte sigara: Gebelik sırasında sigaranın neden olduğu zararlar, sağlığa zararlı alışkanlıklar kısmında yeterince açıklandığından burada kısaca konuya değinelim. Gebelik sırasında içilen sigaranın oranına bağı olarak; düşük ağırlıklı bebekler, erken doğum ve düşükler meydana gelmektedir. Sigara içen gebe annelerin bebeklerinde plasenta aracılığı ile anneden yeterince oksijen alamadığından başka zeka geriliği olmak üzere çeşitli gelişim bozuklukları görülür.
Gebelikte alkol : Gebelik sırasında alınan alkol kolayca plasenta yoluyla fetüse geçer. Bunun sonucunda fetüste çeşitli olumsuzluklar meydana gelir. Gebelikte alkol kullanan annelerin bebeklerinde büyüme gerilikleri görülür. Bebekler normalden daha düşük kiloda doğar. Bütün bunların yanında bu bebeklerde başta kalp olmak üzere çeşitli iç organ bozuklukları görülür.

Gebelikte uyuşturucu : Sigara ve alkolde olduğu gibi gebelik sırasında uyuşturucu kullanan annelerin bebeklerinde de çeşitli gelişim bozuklukları ve zeka geriliği görülür. Uyuşturucu kullanan gebe annelerin bebekleri düşük kiloda doğacağı gibi ölü doğumda meydana gelir.

Gebelikte ilaç ve röntgen : Normal zamanlarda olduğu gibi gebelik sırasında da kesinlikle hekim önerisi olmadan ilaç kullanılmamalıdır ve röntgen çektirilmemelidir. Özellikle gebeliğin ilk üç ayında bebeğin doku ve organları geliştiğinden bu aylarda alınan ilaçlar ile çekilen röntgen oldukça tehlikelidir. Gebeliğin ilk üç ayında hekim kontrolü dışında alınan ilaçlar ve çektirilen röntgen doku ve organlarda gelişim bozukluklarına neden olacağından sakat doğumlar meydana gelir.

Gebelikte hastalık : Gebelik sırasında özellikle de gebeliğin ilk üç ayında bir çok bulaşıcı hastalık hem anne hem de bebek üzerinde olumsuz etki yapar. Gebelik sırasında toksoplazmosiz ve kızamıkçık gibi hastalıklar bebeğin gelişimini etkileyerek sakat doğumlara yol açar. Kızamıkçık bebeğin anne karnında ölümüne neden olabileceğinden hekim tarafından tıbbi düşük gerçekleştirilir. Gebelik sırasında geçirilen bazı hastalıklar ve oluşturduğu muhtemel sonuçları tabloda aşağıda inceleyelim.

Gebelik sırasındaki hastalık Fetüs ve yenidoğan üzerindeki etkileri
Kızamıkçık Kalp hastalığı, zeka geriliği karaciğer ve dalak büyüklüğü gibi gelişim bozuklukları.
Tokspolazmozis Merkezi sinir sisteminde hasarlar, başın küçük olmas, sarılık vb.
Kızamık Düşük oranın artması
Kabakulak Çeşitli gelişim bozuklukları, fetüsün ölümü vb.
Böbrek iltihapları Erken doğum
Sıtma Düşük ağırlıktaki bebek doğumları
Bel soğukluğu Göz iltihabı ve körlük

Gebelikte Giyim: Gebelik sırasındaki giyecekler, üzerinde az durulan ancak önemli bir konudur. Gebelik süresince giyilen ayakkabı giysiler özenle seçilmelidir. Gebelik sırasında eklem bağları gevşediği ve kilo arttığı için burkulmalar daha kolay gerçekleşir. Bu nedenle uygun ayakkabı seçilmelidir. Seçilecek ayakkabılar yüksek topuklu ve dar olmamalıdır. Tek taraftan ökçesi aşınmış ayakkabılar giyilmemelidir. Gebelik sırasında giyilen giysiler bol ve rahat olmalıdır. Dar pantolon, streç ve lastikli çoraplar giyilmemelidir. Lastikli çoraplar kan dolaşımını engelleyerek varis oluşmasına neden olur. İç çamaşırlarda sıkan lastikler olmamalıdır. İç çamaşırlar pamuklu giysilerden seçilmelidir. Kısaca belirtecek olursak gebelik sırasında gebelik için özel olarak hazırlanmış giysiler giyilmelidir.

Gebelikte iş gücü : Gebelik sırasında normal hareketler dışında aşırı ve ağır yüklerden kaçınılmalıdır. Ağır yük kaldırmanın ve aşırı zorlanmaların düşüklere neden olacağı unutulmamalıdır. Gebe anne yerden bir şey alacağı zaman dizlerini bükerek çömelmelidir.
Gebelik ve beslenme: Gebelikte beslenme sadece anneyi değil hem anneyi hem de bebeği ilgilendirir. Bu nedenle gebelik sırasında anne beslenmesine dikkat etmelidir. Bebek, anne karnında gelişirken ihtiyacı olan besinleri anneden karşılar. Diğer bir ifadeyle anne karnındaki bebek gelişirken annenin kaynaklarını kullanır. Bu nedenle anne hem kendi hem de bebeğin ihtiyacını karşılayacak şekilde yeterli ve dengeli beslenmelidir. Anne yetersiz beslendiğinde bebek ihtiyacı olan besin öğelerini karşılamak için annenin dokularını yıkıma uğratarak karşılar. Örneğin, anne kalsiyum içeren besinleri yeterince almıyorsa bebeğin kalsiyum ihtiyacı annenin kemiklerindeki ve dişlerindeki kalsiyumdan karşılanır. Bebeğin anne karnında sağlıklı olarak gelişimini sürdürebilmesi için anne yeterli e dengeli beslenmelidir. Bebeğin kemikliklerinin, dişlerinin gelişimi için gerekli maddeler annenin tüketeceği süt ve süt ürünlerinden karşılanır. Kas, kan, beyin gibi organların gelişmesi için gerekli olan temel besin öğeleri annenin tüketeceği et ve et ürünlerinden, vitaminler ise meyve sebzelerden karşılanır.

Halk arasında gebe annenin "iki canlı" olduğu vurgulanarak iki kişilik yenmesi gerektiği söylenir. Bu söz yanlış anlaşılmamalıdır. Alınan besin miktarının artması değil alınan besinlerin niteliğinin artması vurgulanmaktadır. Anne, beslenmesinde kesinlikle mineral kaynağı olan sebze ve meyveleri ihmal etmemelidir. Anne sebze ve meyvelerden ihtiyacı olan minarelleri karşılayamaz ise başta kansızlık olmak üzere bir çok rahatsızlık oluşur. Mineral eksikliği annenin toprak, sabun vb. zararlı maddeler yemesine neden olur. Toprak, sabun vb. maddelerin yemesi normal bir durum değildir. Bu gibi durumlarda hekime gidilerek gerekli önlemler alınmalıdır. Gebelik sırasında ihtiyaç duyulan enerji için üzüm, pekmez gibi besinler tüketilmelidir. Bebeğin anne ve karnında alması gereken temel besin öğeleri, bebeğin anne karnı dışındaki dünyaya hazırlanması ve hayata güçlü başlayabilmesi için oldukça önemlidir. Gebelik döneminde alınması gereken besin öğelerinin daha sonra tamamlanması çok kolay değildir. Anne karnındaki beslenme yetersizlikleri bebeğin bedensel ve zihinsel gelişimini olumsuz etkiler.

Önceden açıklamaya çalıştığımız gebelik dönemi sorunları yanında önemli olan bir diğer durum ise annenin ruhsal yapısıdır. Gebe anne gebelik sırasındaki ruhsal durumu gereği normal zamana göre daha duygusal ve hassas yapıdadır. Gebelik sırasında annede sinirlilik, heyecan, korku vb. durumlar görülür. Gebe annenin bu davranışları için ailesi ve çevresi anlayış göstermelidir. Gebe anneye eş ve yakınları yardımcı olmalı, moral vermeli sevgi ve şefkatle yaklaşmalıdır. Anneye gösterilen yakın ilgi ve sevgi güven duygu kazandırır. Anneye ruhsal durumu gereği gösterilen anlayış, sevgi, şefkat sağlıklı gebelik için oldukça önemlidir.